फोडशी किंवा कुलु किंवा काल्ला या नावाने हि रानभाजी रायगड जिल्ह्यात ओळखली जाते. इतर भागात या भाजीची नावे वेगळी असू शकतात. हि भाजी म्हणजे एक प्रकारचे गवतच असते. हि भाजी फक्त पावसाळ्यातच मिळते. इतर पावसाळी भाज्यांप्रमाणे हि चविष्ट असते. हि भाजी शाकाहारी व मांसाहारी ह्या दोन्ही प्रकारात करता येते. ओळखीच्या भाजीवाली कडूनच किंवा जाणकार व्यक्तीकडूनच रानभाज्या विकत घ्याव्यात, चुकीच्या भाज्या विषारी असू शकतात.
Read this recipe in English.......click here.
# पध्दत १ (सुकट घालून)
साहित्य:
फोडशी/कुलु - १ जुडी
सुकट /सुका जवळा- १/२ कप
चिरलेला कांदा- १ कप
ठेचलेल्या लसूण पाकळ्या - ६ ते ८
हिंग- १/४ टीस्पून
हळद- १/२ टीस्पून
घरगुती मसाला किंवा मालवणी मसाला- २ टीस्पून
कोकम/आमसूल- ३
मीठ चवीनुसार
तेल- ३ टेबलस्पून
कृती:
- सुकट निवडून पाण्यात किमान १५ मिनिटे भिजत घाला. नंतर पाण्यातून काढून घट्ट पिळुन घ्या.
- भाजीच्या छोट्या जुडित आत एक कडक असा काठी सारखा भाग असतो तो काढून टाका. कधी कधी त्याला फुले/तुरे आलेले असतात, तेही काढून टाका.
- भरपूर पाण्यात काळजीपुर्वक स्वच्छ धुवून घ्या. मुळाजवळ आणि पानांच्या चुणेत माती असते.
- नंतर चिरून व धुऊन घ्या. मुळे आधीच कापलेली असतात. पांढरा भाग असती तोही चिरून घ्यावा. साधारणपणे २ कप एवढी भाजी मिळेल.
- एका कढईत तेल गरम करून त्यात लसुण, कांदा टाका. कांदा गुलाबी झाला कि त्यात हळद, हिंग आणि मसाला टाका. जरासे परता.
- त्यात भिजवून पिळुन घेतलेली सुकट टाका व जराशी परतून घ्या.
- नंतर त्यात चिरलेली भाजी व मीठ टाका. व्यवस्थित एकत्र करून घ्या.
- त्यात थोडे पाणी शिंपडा. झाकण ठेऊन मंद आचेवर १५ ते २० मिनिटे किंव्हा भाजी शिजेपर्यंत शिजू द्या.
- भाजी शिजत असताना थोड्या थोड्या वेळाने हलवून जरुरी प्रमाणे पाणी घाला. नाहीतर भाजी खलीन करपेल.
- गरमागरम भाकरी किंव्हा आमटी-भातासोबत वाढा.
# पध्दत २ (डाळ घालून)
साहित्य:
फोडशी/कुलु - १ जुडी
चणा डाळ - २ टेबलस्पून
चिरलेला कांदा- १ कप
ठेचलेला लसूण पाकळ्या - ६
राई/ मोहरी- १ टीस्पून
हिंग- १/४ टीस्पून
हळद- १/२ टीस्पून
घरगुती मसाला किंवा मालवणी मसाला - २ टीस्पून (किंव्हा मिरची पूड- १ टीस्पून+ गरम मसाला- १ टीस्पून)
मीठ चवीनुसार
तेल- ३ टेबलस्पून
खवलेले ओलं खोबरं- २ टेबलस्पून (ऐच्छिक)
कृती:
- चणा डाळ धुवून २ तास भिजत ठेवा.
- भाजीच्या छोट्या जुडित आत एक कडक असा काठी सारखा भाग असतो तो काढून टाका. कधी कधी त्याला फुले/तुरे आलेले असतात, तेही काढून टाका.
- भरपूर पाण्यात स्वच्छ धुवून घ्या. मुळाजवळ माती असते.
- नंतर चिरून व धुऊन घ्या. मुळे आधीच कापलेली असतात. पांढरा भाग असती तोही चिरून घ्यावा. साधारणपणे २ कप एवढी भाजी मिळेल.
- एका कढईत तेल गरम करून मोहरी टाका, मोहरी तडतडली कि लसुण, कांदा टाका. कांदा गुलाबी झाला कि त्यात हळद, हिंग आणि मसाला टाका. जरासे परता.
- त्यात भिजलेली डाळ व थोडे पाणी टाका. झाकण ठेऊन मंद आचेवर ५-७ मिनिटे शिजू द्या.
- नंतर त्यात चिरलेली भाजी व मीठ टाका. व्यवस्थित एकत्र करून घ्या.
- त्यात थोडे पाणी शिंपडा. झाकण ठेऊन मंद आचेवर १५ ते २० मिनिटे किंव्हा भाजी शिजेपर्यंत शिजू द्या.
- भाजी शिजत असताना थोड्या थोड्या वेळाने हलवून जरुरी प्रमाणे पाणी घाला. नाहीतर भाजी खलीन करपेल.
- वरून ओलं खोबरं पेरा. गरमागरम भाकरी किंव्हा चपाती किंव्हा आमटी-भातासोबत वाढा.
- हि भाजी पातीच्या कांद्याप्रमाणे दिसते. पतीचा कांदा फार लवकर शिजतो पण ह्या भाजीला शिजायला जास्त वेळ लागतो.
- तुम्ही वरील पद्धतीने सुकट घालुन पातीच्या कांद्याची भाजी करू शकता.
- हि भाजी किंचित कडू असते पण अगदी मेथी इतकी कडू नसते.
- या भाजीच्या पानांची भजी पण करता येते. पालक किंवा मेथीची गोळा भजी करतो तशी.
