Takatali Patal Palebhaji (ताकातली पातळ पालेभाजी)

नेहमी नेहमी एकाच प्रकारच्या पालेभाज्या करून आणि खाऊन कंटाळा येतो. ही आजी करायची तशी पारंपारिक पण विस्मृतीत गेलेली एक पाककृती. गुळमट पंजाबी पालक-पनीर पेक्षा खूप जास्त चविष्ट आणि खमंग भाजी. ही भाजी केली तर वरण/आमटीची पण गरज नाही. काही लोक अश्या प्रकारे केलेल्या पालकाच्या भाजीलाच "पालकची कढी" अस म्हणतात. 

Read this recipe in English......click here.

साहित्य :

• पालक/ चाकवत/ मेथी - १ जुडी (मी इथे पालक वापरला आहे. ) 
• ताक- २ कप (साधारण ३ वाट्या) 
• शेंगदाणे- १/४ कप 
• चणा डाळ- १ टेबलस्पून 
• बेसन- २ टेबलस्पून 
• हिरव्या मिरच्या, चिरून - २ ते ४ आवडीप्रमाणे 
• तूप किंव्हा तेल- २ टेबलस्पून 
• जीरे- १/२ टीस्पून 
• हळद- १/४ टीस्पून 
• हिंग- १/४ टीस्पून 
• लाल सुकी मिरची, तोडून - २ (मी इथे ५ छोट्या बोर मिरच्या वापरल्या आहेत.) 
• साखर- चिमुटभर 
• मीठ- चवीप्रमाणे 

कृती :

• शेंगदाणे व चणाडाळ धुऊन २-3 तास भिजवून ठेवावी. 
• पालेभाजी निट निवडून स्वच्छ धुवून चिरावी. 
• कुकरच्या भांड्यात पालेभाजी, चिरलेल्या मिरच्या व थोडे पाणी चालावे. त्याच भांड्यामध्ये एक वाडग्यात डाळ व शेंगदाणे थोडे पाणी घालून ठेवावेत. भाजी शिजून घ्यावी. (समजा डाळ व दाणे शिजले नसतील तर पुन्हा शिजून घ्यावेत. कारण कच्चे राहण्याची शक्यता असते.) 
• शिजवलेली पालेभाजी डावाने चांगली घोटून घ्यावी, बेसन घालून पुन्हा घोटावी. 
• थोडे पाणी घालून ढवळून भाजी उकळायला ठेवावी , एक उकळ आली की ताक, साखर व मीठ घालून ढवळावे. उकळी येईपर्यंत ढवळत राहावे, नाहीतर ताक फुटते. 
• भाजीला उकळी यायला लागली की कढल्यात किंवा छोट्या पॅनमध्ये फोडणीसाठी तूप/तेल घ्यावे. तूप गरम झाल्यावर त्यात जीरे, लाल मिरच्या, हळद व हिंग घालावे, नंतर शिजवलेले (पाणी निथळून घेऊन) शेंगदाणे व डाळ फोडणीमध्ये घालून परतावे. (जर थोडे कच्चे राहिले असतील तर त्यात शिजवावे.)  
• हि फोडणी उकळत्या भाजीत ओतावी व भाजीवर लगेच झाकण ठेवावे. गॅस बंद करावा. 
• थोड्यावेळाने भाजी ढवळून घ्यावी. चपाती किंव्हा वाफळत्या भातासोबत झक्कास लागते. 

सुचना :

• भाजी उकळेपर्यंत ढवळल्याने ताक फुटत नाही. 
• ताक वापरायचे नसेल तर चिंचेचा कोळ घालावा, पण मग साखरेऐवजी गुळ घालावा. बेसन २ टेबलस्पून ऐवजी ४ टेबलस्पून वापरले तर भाजी दाटसर होते. अश्या भाजीत थोडा गोडा मसाला घालावा व हिरव्या मिरची ऐवजी लाल तिखट वापरले तरी चालते. एक गुपित सांगू अशी बेसन घातलेल्या भाजीवर नुसत्या लाल केलेल्या लसणाची आणि हिंगाची फोडणी पण झक्कास लागते. आहाहा नुसत्या कल्पनेनंच तोंडाला पाणी सुटलं. 
• भाजीत ताक व बेसन न घालता साधे वरण घालून पण पातळ भाजी करता येईल. 

Malwani Kombadi Rassa (मालवणी कोंबडी रस्सा/ कोंबडी-वडे)

"कोंबडी-वडे" या लोकप्रीय पदार्थातील "कोंबडी" म्हणजे कोंबडीचा रस्सा आणि वडे. तर मग पाहूया सर्वांचा आवडता असा झणझणीत, रुचकर कोंबडीचा रस्सा. नुसते वडेच नाही तर भात, भाकरी, चपाती, घावण, आंबोळी किंव्हा पाव कश्याही सोबत हा रस्सा चांगला लागतो ……. नक्की करून पहा !

 

Read this recipe in English.......click here.

साहित्य:

• गावठी कोंबडी - १/२ किलो (ब्रोइलर चिकन पण चालेल)
• कांदा, चिरुन- १/४ कप 
• हळद- १/२ टीस्पून 
• हिंग- १/४ टीस्पून 
• घरगुती मसाला किंव्हा मालवणी मसाला किंवा संडे मसाला - ५ ते ६ टीस्पून (आवडीनूसार कमी जास्त वापरा) 
• तेल- ४ टे.स्पून 
• तमालपत्र- ६
• मीठ - चवीनुसार 

हिरवं वाटण-

• आल- २ इंच 
• लसुण- ८ ते १० पाकळ्या 
• हिरवी मिरची- १ ते २
• कोथिम्बिर- २ टेबलस्पून 

सर्व एकत्र करून थोड पाणी टाकून बारीक वाटून घ्या.

खोबऱ्याचे वाटण-

• तेल- २ टीस्पून 
• खवलेल ओल खोबर - १/४ कप 
• किसलेले सुक खोबर-१/४ कप 
• कांदा, चिरुन- १/४ कप 
• लवंगा- ३
• धणे- १/२ टीस्पून 
• बडीशेप- १/४ टीस्पून 
• खसखस- १/४ टीस्पून 
• काळी मिरी- ६
• जायपत्री- १ छोटी 
• दालचिनी- २ इंचाचा तुकडा 

तेलावर सर्व खडे मसाले आणि कांदा टाकून १ मिनिट परतवा. त्यात खोबर टाकून खमंग भाजून घ्या. थंड झाल्यावर थोड पाणी टाकून बारीक वाटून घ्या.

कृती:

• चिकन स्वच्छ धुउन आणि कापून घ्या. त्याला हळद, हिंग, मसाला, हिरवं वाटण आणि मीठ लाऊन व्यवस्थित चोळा. कमीतकमी अर्धा ते एक तास मुरत ठेवा.
• कढई मध्ये तेल गरम करुन त्यात कांदा आणि तमाल पत्र टाका व कांदा गुलाबी होइस तो पर्यंत परता.
• आता चिकन घालुन चांगले ५ मिनिटे मोठ्या आचेवर खमंग परता.
• त्यात जरुरीप्रमाणे पाणी घाला. झाकणावर पाणी ठेऊन मध्यम आचेवर १५- २० मिनिटे शिजू द्या.
• मग वाटण टाकून व्यवस्थित हलून घ्या. ३० ते ४५ मिनिट मंद आचेवर झाकण लाऊन शिजवुन घ्या.
• मधेमधे हलवत रहा. जरुरीनुसार गरम पाणी टाका. झाकानावरचे टाकले तरी चालेल. चव घेऊन मिठाचे प्रमाण पहा. (पण लक्ष्यात ठेवा, नेहमीच्या चिकनपेक्षा गावठी कोंबडी शिजायला जास्त वेळ लागतो. )
• गरमागरम रस्सा वडे, आंबोळी किंव्हा भातासोबत वाढा. 

टीपा :

• रस्सा घट्ट हवा असेल तर खोबऱ्याचे प्रमाण वाढवले तरी चालेल पण त्या प्रमाणात थोडा मसालाही वाढवायला लागेल. 
• नुसते ओले किंव्हा नुसते सुके खोबरे घेतले तरी चालते पण दोन्ही घेतल्यामुळे रस्सा चवीला चांगला लागतो. 
• मालवणी मसाला बाजारात उपलब्द्ध आहे. अगदी आगरी-कोळी मसाला वापरला तरी चालेल. कोकणातले हे मसाले थोड्याफार फरकाने चवीला सारखेच असतात. मात्र घरगुती मसाले पदार्थाला जी चव देतात ते विकतचे मसाले देऊ शकत नाहीत.  
• आमचे मुळगाव रत्नागिरी जिल्ह्यातील असल्यामुळे माझा घरगुती मसाला हा मालवणी मासाल्यासारखाच आहे. नक्की वापरून पहा. 

पाककृती वाचण्यासाठी खाली दिलेल्या लिंकवर क्लिक करा.
वडे : http://marathifoodfunda.blogspot.in/2013/08/blog-post_2.html
आंबोळी :http://marathifoodfunda.blogspot.in/2014/07/kokani-aambolya.html

Kokani Aambolya (कोकणी आंबोळ्या)

आंबोळ्या ह्या कोकण स्पेशल पाककृती पैकी एक म्हणाव्या लागतील. काही लोक धिरडे, घावण आणि आंबोळी एकच समजतात. पण तस नाही आहे. निदान आमच्या कोकणात तरी धिरडे, घावण आणि आंबोळी हे तीन वेगळे पदार्थ आहेत. घावणे फक्त तांदुळाच्या पिठापासून व पीठ न आंबवता केले जातात तर धिरडे बनवताना पिठात ताक, मिरची वै. घातली जाते आणि आंबोळ्या कश्या करायच्या ते पहा.
खर तर तुम्हांला साहित्य वाचून अस वाटेल कि हे तर डोश्याच साहित्य आहे. अगदी बरोबर पण याची करण्याची पद्धत वेगळी आहे त्यामुळेच ते डोश्यापेक्षा वेगळे लागतात. आंबोळी डोश्याप्रमाणे पातळ व क्रिस्पी नसते तर जाडसर आणि मऊ असते.  आंबोळीला छान जाळी पडते.

आंबोळीचे पीठ : 

• भाकरीचे जाडे तांदूळ- ५०० ग्रॅम
• उडीद डाळ- ५० ग्रॅम
• मेथी दाणे- १/२  टीस्पून

गिरणीतून जाडसर/रवाळ/खसखशीत दळून आणावे.

साहित्य:

• आंबोळीचे पीठ- १ कप
• मीठ- चवीनुसार
• पाणी- अंदाजे १+ १/४ कप (थोडस कमी-जास्त, डोश्याच्या मिश्रणाप्रमाणे हव.)

कृती:

• पिठात पाणी मिसळून सरसरीत भिजवावं व सर्व गुठळ्या मोडून घ्याव्यात.
• हे मिश्रण एका डब्यात भरून उबदार जागी रात्रभर ठेऊन द्यावे.
• करतेवेळी मीठ घालून छान ढवळून घ्यावे.
• नॉन-स्टीक तवा किंव्हा बीडाची "कावील" गरम करावी.
• चमच्याने किंव्हा कांदा अर्धा कापून, त्याने तव्याला तेल लावावं. ऑईल स्प्रेचा सुद्धा वापर करता येईल. (माझी आई नारळाच्या शेंबीने कावीलला तेल लावायची.)
• तवा चांगला गरम झाला कि वाटीने किंव्हा पळीने तव्याच्या कडे पासून मध्यापर्यंत हे मिश्रण गोलाकार ओतावे. (सविस्तर कृतीसाठी  "घावण" ची कृती वाचावी.)
• झाकण ठेऊन २-३ मिनिटे शिजू द्यावे. कडा सुटताच उलटे करावे व १-२ मिनिटे शिजू द्यावे.
• आंबोळी तयार……… मटण रस्सा /कोंबडी रस्सा किंव्हा काळे वाटाणे आमटी / चणे आमटी सोबत खा. नारळाच्या चटणीसोबत पण मस्त लागते.

झटपट आंबोळ्या बनवायच्या असतील तर ……. 

• १/२ कप जाडे तांदुळ, १ टेबलस्पून उडीद डाळ आणि चिमुटभर मेथीदाणे ४-५ तास भिजत घाला आणि वाटा. रात्रभर आंबू द्या. 
• १ टेबलस्पून उडीद डाळ आणि चिमुटभर मेथीदाणे २ तास भिजत घाला आणि वाटा.  त्यात १/२ कप तांदळाचे पीठ घालून चांगले मिक्स करा.  रात्रभर आंबू द्या. 

मी हे कमीत कमी प्रमाण दिले आहे ज्या प्रमाणात हवे त्या प्रमाणात गुणुन वाढवावे . 

Sode, Vang, Batata aani Fanasachya Biyanchi Bhaji (सोडे घालून वांग, बटाटा आणि फणसाच्या बियांची भाजी)

ज्यांना सोडे आवडतात त्यांना सोडे घालून केलेला कुठलाही पदार्थ चांगला लागतो ……… आणि मलाही सोडे फार आवडतात. तुम्ही पण करून पहा, तुम्हालाही नक्की आवडेल.

Read this recipe in English....... click here.

साहित्य:

• सोडे किंव्हा सुकट/सुका जवळा - १/२ कप
• कांदा, बारीक चिरून - १ मध्यम
• वांगे, तुकडे करून - १ मध्यम
• बटाटा, तुकडे करून- १ मध्यम
• फणसाच्या बिया-  १० ते १२ (उपलब्ध असतील तर)
• भाजलेल्या खोबऱ्याचे वाटण- २ ते ३ टेबलस्पून
• आले-लसूण वाटण- २ टीस्पून
• हळद- १/२ टीस्पून
• हिंग- १/४ टीस्पून
• घरगुती मसाला किंव्हा मालवणी मसाला- ३ ते ४ टीस्पून
• कोकम- ३ ते ४
• तेल- ३ टेबलस्पून
• मीठ- चवीप्रमाणे
• कोथिंबीर, बारीक चिरून  - २ टेबलस्पून

कृती:

• सोड्याचे छोटे छोटे तुकडे करून घ्या. पाण्यात किमान १५ मिनिटे भिजू द्या. नंतर घट्ट पिळून घ्या.
• फणसाच्या बिया ठेचा किंव्हा मध्ये २ भागात कापून घ्या आणि सोलून घ्या.
• छोट्या भाजीच्या कुकरमध्ये तेल गरम करा.  त्यात कांदा लालसर परतून घ्या.
• त्यात हळद, हिंग, मसाला, आले-लसुन वाटण, भाजलेल्या खोबऱ्याचे वाटण टाकून तेल सुटेपर्यंत परतून घ्या.
• त्यात सोडे टाकून जरासे परता.
• त्यात सर्व भाज्या, कोकम व मीठ घाला. ज्या प्रमाणात रस्सा हवा असेल त्या प्रमाणात पाणी घाला. जास्त पाणी घालू नका कारण याचा अंगासरशीच (घट्ट) रस्साच  चांगला लागतो.
• कुकरला २-३ शिट्ट्या घ्या.  वाढताना कोथिम्बिर टाका.
• भाकरी किंव्हा चपाती बरोबर मस्त लागतं.

टीप: सोड्या ऐवजी सुकट/सुका जवळा घालून सुद्धा हि भाजी खूप मस्त लागते. करायची अगदी हीच पद्धत आहे. पण सुकट घालत असाल तर रस्सा न ठेवता सुकीच करावी, खोबऱ्याचे वाटण घालू नये.

(भाजलेल्या खोबऱ्याचे वाटण- सुके किंवा ओले खोबरे किसून किंवा खोवून घ्यावे आणि कढईत गडद तपकिरी रंगावर खरपूस भाजून घ्यावे. पाणी टाकून वाटून घ्यावे. हे वाटण फ्रिझरला ठेवले तर २-३ महिने व्यवस्थित टिकते. मिक्सर चांगला असेल तर पाण्याशिवायही खमंग भाजलेले खोबरे वाटले जाते, पटकन भरड वाटणे अन्यथा तेल सुटते. जास्त दिवस टिकते. फक्त भाजीत घालताना दिलेल्या प्रमाणापेक्षा थोडे कमी घालावे.)
   

Mushroom Burger (मश्रूम बर्गर)

घरी केलेला  बर्गर बाहेरच्या महाग आणि पचकट बर्गरपेक्षा खूप स्वस्त आणि रुचकर होतो. आपल्या आवडीनुसार आपल्याला वेगवेगळ्या प्रकारचे बर्गर घरी बनवता येतील.  त्यातील हा एक प्रकार ………… 

Read this recipe in English......... click here.


साहित्य: 

बर्गर कटलेट बनवण्यासाठी :
मश्रूम, बारीक चिरून- २ कप (२०० ग्रॅम )
कांदा, बारीक चिरून - १/२ कप
शिमला मिरची, बारीक चिरून- १/२ कप
आलं-लसूण पेस्ट- २ टीस्पून
मिरची पूड- १ टीस्पून
मिक्स हर्ब्स- १  टीस्पून
काळी मिरी पूड- १ टीस्पून
टोबास्को किंव्हा हॉट चिली सॉस-  १/२ टीस्पून
मीठ- चवीनुसार
ताजे ब्रेड स्लाईस- २ (मिक्सरच्या साह्याने  बारीक चुरा /ब्रेड क्रम्बस करवेत.)

तेल किंव्हा बटर- जरुरीप्रमाणे
कॉर्न फ्लोअर घोळ (स्लरी)-  २ टेबलस्पून कॉर्न फ्लोअर + २ टेबलस्पून पाणी (एकत्र ढवळून घ्यावे)
कॉर्न फ्लेक्स, चुरून- १/२ कप

बर्गर सॉस बनवण्यासाठी:
मेयोनीज-   १/४ कप
टोमाटो केचप- १ टेबलस्पून
मस्टर्ड सॉस - १  टीस्पून
कांदा-लसूण पावडर किंव्हा लसूण, वाटून - १  टीस्पून
टोबास्को किंव्हा हॉट चिली सॉस- १  टीस्पून
मीठ आणि मिरी पूड- जरुरीनुसार

वरील सर्व साहित्य एकत्र ढवळून घ्याव.

बर्गर बनवण्यासाठी:
बर्गर बन-४
लेट्युस पाने-४
चीज स्लाईस - ४
टोमाटो गोल चकत्या-४
कांदा गोल चकत्या-४

कृती:
२ टेबलस्पून बटर किंव्हा तेलात कांदा गुलाबी रंगावर परतून घ्या. त्यात चिरलेले मश्रूम व शिमला मिरची टाकून अजून थोडावेळ परतून घ्या. त्यात आलं-लसूण पेस्ट, मिरची पूड, मिक्स हर्ब्स, काळी मिरी पूड, टोबास्को किंव्हा हॉट चिली सॉस व मीठ टाकून परतून घ्या. झाकण ठेऊन मंद आचेवर २-३ मिनिटे शिजवा.
मिश्रण थंड होऊ द्या.  त्यात ब्रेडचा चुरा टाकून मळून घ्या.
त्या मिश्रणाचे ४ सारखे भाग करा.  त्याचे जाडसर  कटलेट बनवा.

 ते कटलेट कॉर्न फ्लोअर घोलमध्ये बुडवा आणि कॉर्न फ्लेक्सच्या चुऱ्यात घोळउन शालो -फ्राय करा. 

बनचे दोन भाग करून जरास बटर लाऊन तव्यावर जरासे भाजा.  

दोन्ही भागांवर बर्गर सॉस लावा. 

एका भागावर लेट्युसचे पण ठेऊन त्यावर चीज स्लाईस  त्यावर कटलेट त्यावर टोमाटो व कांद्याची चकती ठेऊन, बनचा  वरील भाग ठेऊन जरासा दाबा. तुमचा बर्गर तयार ……… 

केचप व वेफर्स किंव्हा फ्रेंच फ्राईज सोबत बर्गरचा आस्वाद घ्या. 

लेट्युस नसेल तरी हरकत नाही. हव असल्यास कोबीची किंव्हा पालकाची कवळी  पाने वापरू शकता.